Bosch

Ιδιοκτησιακό καθεστώς αρχών ενός βιομηχανικού πρωτοπόρου

Ο επιχειρηματίας, βιομήχανος και φιλάνθρωπος, Robert Bosch, ξεκίνησε να σχεδιάζει το ιδιοκτησιακό μέλλον της εταιρείας του δεκαετίες πριν από το θάνατό του το 1942. Από το 1964, ο Όμιλος Bosch τελεί σε ιδιοκτησιακό καθεστώς ενός trust foundation που έχει διατηρήσει την δυναμική της καινοτομίας και την κοινωνική δέσμευση του δημιουργού του.

Ο Όμιλος Bosch είναι μια από τις κορυφαίες εταιρείες τεχνολογίας και υπηρεσιών στη Γερμανία. Το 2017 απασχολούσε πάνω από 402.000 άτομα και κατέγραψε έσοδα 78 δισεκατομμυρίων ευρώ και κέρδη περίπου 4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο όμιλος από την ίδρυσή του το 1886 στη Στουτγάρδη από τον Robert Bosch έχει γνωρίσει μια παγκόσμια επέκταση, και σήμερα αποτελείται από περίπου 400 θυγατρικές και περιφερειακές εταιρείες σε περίπου 60 χώρες. Οι εταιρείες αυτές, παράγουν μια ποικιλία προϊόντων, από οικιακές συσκευές, ηλεκτρικά εργαλεία και ανταλλακτικά αυτοκινήτων έως βιομηχανικό εξοπλισμό για εμπορικά κτίρια και αεροδρόμια έως ιατρικό εξοπλισμό, σιδηροδρόμους και τρένα. Τα προϊόντα της Bosch βρίσκονται σχεδόν σε κάθε αυτοκίνητο, έξυπνη συσκευή και σπίτι σε όλο τον κόσμο.

Ο Robert Bosch ηγήθηκε και ήταν ιδιοκτήτης της εταιρείας μέχρι τον θάνατό του το 1942. Άρχισε να θέτει τις βάσεις για τη μελλοντική δομή διακυβέρνησης του Ομίλου Bosch πριν από το θάνατό του και πειραματίστηκε με διαφορετικές μορφές ιδιοκτησίας. Στα 80α γενέθλιά του ανακοίνωσε την επιθυμία του για το μέλλον της εταιρείας του: «Σας ζητώ να μοιραστείτε αυτό το πνεύμα αφοσίωσης στον κοινό μας σκοπό […] και να συνεχίσετε σε αυτό το πνεύμα, για χάρη του κάθε συνεργάτη, και για χάρη της εταιρείας που, ως έργο της ζωής μου, είναι τόσο κοντά στην καρδιά μου».

Στη διαθήκη του, ο Bosch περιέγραψε τρεις πιθανές μελλοντικές δομές ιδιοκτησίας για την εταιρεία. Τελικά, οι εκτελεστές της διαθήκης αποφάσισαν ότι το μοντέλο trust foundation που περιγράφεται στη διαθήκη της Bosch ήταν η καλύτερη λύση για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη επιτυχία της εταιρείας και να εκπληρωθούν οι επιθυμίες του. Σύμφωνα με αυτή τη δομή του ιδρύματος ειδικού σκοπού, διαχωρίζονται τα δικαιώματα ψήφου και τα οικονομικά δικαιώματα σε δύο κατηγορίες μετοχών: το 92 τοις εκατό των οικονομικών δικαιωμάτων του Ομίλου Bosch (B-Shares) ανήκει σε έναν φιλανθρωπικό οργανισμό, το Ίδρυμα Robert Bosch.

Η οικογένεια Bosch έλαβε το 8% των μετοχών μερισμάτων της εταιρείας, τις οποίες κατέχει ακόμη και σήμερα. Όλες οι μετοχές που κατείχαν προηγουμένως πέρα από το όριο του 8 τοις εκατό αγοράστηκαν από το Ίδρυμα Bosch με την τιμή αγοράς τους. Το 93 τοις εκατό των μετοχών με δικαιώματα ψήφου (A-Shares) είναι στην κατοχή των  δέκα ειδικών διαχειριστών με ιδιοκτησιακό δικαίωμα στο πλαίσιο του trust fund. Αυτές οι μετοχές δεν μπορούν να πωληθούν ή να κληροδοτηθούν. Αντίθετα, περνούν γενιά σε γενιά διαχειριστών. Το 7 τοις εκατό των δικαιωμάτων ψήφου παραμένει στην οικογένεια.

Οι διαχειριστές-ιδιοκτήτες της Bosch, και όσοι ακολούθησαν, είναι υπεύθυνοι για τη συνεχή επιτυχία της εταιρείας και την τήρηση της αποστολής της. Αυτή η δομή έχει εξασφαλίσει τη διαρκή επιχειρηματική ελευθερία της εταιρείας, ενώ διατηρεί τους δεσμούς της με την οικογένεια της Bosch και χρησιμοποιεί τα μερίσματά της για την υποστήριξη φιλανθρωπικών και κοινωνικών σκοπών.